İlaç Adlarının Kökenleri

Bir ilacı sentezlemek sabır isteyen, zorlu bir iştir. Verilen emeklerin sonunda hazırladığınız ilaç gerçekten çok başarılı olabilir ama ilacı pazarlayamadığınız zaman emeklerinizin getirisini göremezsiniz. Pazarlama süreci de bir o kadar zordur. Aynı etken maddeden oluşan birden çok ilaç vardır. Biyoeşdeğer olan bu ilaçlar, adları sayesinde birbirlerinden ayırt edilir. Bu yüzden ilacı adlandırmak çok önemlidir. Verilen isim fark yaratmalı, belirli bir mesaj içermeli ve dolaylı da olsa tüketici mesajı anlamalıdır. Bu durumda üreticiler genellikle ilacın etken maddesinden, etkili olduğu hastalıktan veya etkili olduğu vücut bölgesinden yola çıkmak isterler.

İşte bazı ilaç adlarının kökenleri:

1- Penisilin: Penicillium notatum mantarından üretilmiştir. Mantarın adı, şekli boya fırçasını andırdığı için Latince boya fırçası anlamına gelen “penicillus”tan türetilmiştir.

2- Ambien: Bir uyku ilacıdır. ‘‘İyi sabahlar” olarak çevrilebilir. A.M.: Sabah (İngilizce). Bien: İyi (İspanyolca).

3- Lasix: Etkisi 6 saat süren bir diüretiktir. “Last six hours”un kısa halidir.

4- Lopresor: Kan basıncını düşürmek için kullanılır. “Low” (düşük), “blood pressure” (kan basıncı) sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

5- Emend: Kemoterapiye bağlı bulantı ve kusmayı önler. “Emesis” (kusma) ve “end” (son) sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

6- Lunesta: Bir uyku ilacıdır. Luna: Ay (Latince)

7- Viagra: İngilizce canlılık anlamına gelen “vitality” ve erkeklik anlamına gelen “virility” kelimelerini çağrıştırır. Sanskritçede kaplan anlamına gelen “vyaghra” kelimesinden türetilmiştir.

8- Tylenol: Parasetamol içeriklidir. “N-aceTYL-para-aminophENOL.”

9- Maalox: İçeriğinden yola çıkılmıştır. “MAgnesium ALuminum OXide”

10- Vicodin: Kodeinden (codin-codeine) 6 kat potenttir. Romen rakamlarında 6, VI olarak gösterilir. (VIcodin)

11- Warfarin: WARF’da (Wisconsin Alumni Research Foundation) kumARİNden üretilmiştir.

12- Campath: Biyoteknolojik bir ilaçtır. Antikor, Cambridge Patoloji (CAMbridge PATHology) Laboratuvarı’nda bulunmuştur.

13- Nystatin: Antifungal bir ilaçtır. New York’ta üretilmiştir. (N.Y.statin)

14- Emsam: Selegilin içeren transdermal terapötik sistemdir. Üreten kişi, EMily ve SAM adlı çocukları için bu adı koymuştur.

15- Ritalin: İsviçreli bir bilim insanı, tenisçi olan eşi daha enerjik bir sporcu olsun diye metilfenidat içerikli bu stimulanı sentezlemiştir. Eşinin adı Marguerite’di. Bu sebeple ona Rita denirdi.

16- Rifamisin: Üreticinin favori filmi olan Rififi’den esinlenilmiştir.

17- Namenda: NMDA reseptör antagonisti olarak çalışır.

18- Apixaban, Rivaroxaban, Edoxaban: Faktör 10a inhibitörleri olan antikoagülanlardır. Romen rakamlarında 10, X olarak gösterilir. (Api-Xa-ban)

19- Forfivo: İngilizcedeki four, five ve o’dan oluşur. 450 mg olarak satıldığı için bu şekilde isimlendirilmiştir.

20- Premarin: Östrojen takviyesidir. “PREmarin MARe urINe”in (at idrarı) kısa halidir.

21- Morfin: Antik Yunan’da rüya tanrısı olarak bilinen Morpheus’tan esinlenilmiştir.

Hazırlayan: Serra Koç

Kaynak:

Ahmed, M. (2019, October 26). 23 interesting drug name origins. Rx Notes: https://rxnotes.ca/2019/10/26/23-interesting-drug-name-origins/

Akyürek Demiriz, E. (2015). İlaç Sektöründe Markalaşma, Mülkiyet Dışı İlaç İsimleri'nde (INN) Tanımlayıcılık, İltibas ve Sektörel Algı Çalışması.

O'Shea, T. (2015, September 9). 15 Rx Drug Name Origins. Pharmacy Times: https://www.pharmacytimes.com/contributor/timothy-o-shea/2015/09/15-rx-drug-name-origins

Pile, M. (2017, February 8). The creative science of coining drug names. Stat: https://www.statnews.com/2017/02/08/drug-names-process/