.png)
İlk defa 1955 yılında İngiliz Psikiyatrist John Todd tarafından keşfedilen ‘‘Alice Harikalar Diyarında Sendromu’’ (Alice in Wonderland Syndrome), dünyanın en ilginç yedinci hastalığı olarak bilinmektedir. Bu hastalığa sahip olan kişi çevresindeki nesneleri, nesnelerin boyutlarını, nesneyle aralarındaki uzaklığı gerçekte olandan farklı algılar. Ayrıca hastalar, zamanın olduğundan hızlı veya yavaş geçtiğini düşünebilirler. Tahmin edileceği gibi Alice Harikalar Diyarında kitabındaki olaylar ile sendrom birbirine benzediğinden sendroma bu isim verilmiştir. John Todd tarafından keşfedildiği için sendroma ‘‘Todd’un Sendromu’’ da denilmektedir.
Pediyatrik nöropatoloji uzmanı Dr. Grant Liu’ya göre AIWS doktorların sandığından daha yaygın olan bir rahatsızlık (Uplifers, 2015). Beynin nesneleri ve olayları algılayış biçimindeki bozukluk ile karakterize olan hastalık, daha çok çocuklarda ve ergenlerde görülür. Genelde hastalar 20’li yaşlarına geldiklerinde semptomlar ortadan kalkar ancak bazı bireyler, yetişkinlik dönemlerinde de hastalığa sahip olabilirler.
Araştırmacılar, beynindeki anormal bir aktivitenin beyne giden kan akış miktarını etkilemesi sonucu hastalığın ortaya çıktığına inanıyorlar. Sebebi tam bilinmemekle beraber bazı rahatsızlıkların ve kullanılan maddelerin hastalığı tetiklediği söyleniyor. Migren, sendromun yetişkinlerde görülmesinin en önemli sebebi olarak kabul edilmektedir. Uzmanlara göre Alice Harikalar Diyarında Sendromu belirtileri gösteren kişilerin, ilerleyen dönemde migren hastası olma ihtimalleri oldukça yüksek. Yapılan klinik bir çalışmaya göre migren hastalarının yaklaşık %15 kadarının bu sendromu yaşadığı iddia edilmektedir (Uğurlu, 2021). Çocuklarda ise Epstein-Barr virüsünün (mononükleozise yol açan virüs) sebep olduğu enfeksiyonun sendromu ortaya çıkardığı düşünülmekte. Hidrokodon ve oksikodon gibi afyon bazlı halüsinojenik ilaçların da (özellikle morfin ve eroin) bazı hastalık semptomlarına sebep olduğu gözlemlenmiş. Sendromun stres, öksürük ilaçları, inme ve kafa travması gibi başka olası nedenleri olduğu düşünülmektedir.
Hastalık semptomları her hastada aynı olmayabilir. Hatta hastalar, aynı semptomları farklı şekilde deneyimleyebilirler. Hastalık kendini daha çok gece gösterir. Nörolog Owen Pickrell rahatsızlığın belirtileri gece ortaya çıktığı için duyumlardaki değişimlerin sendromu tetikleyebileceğini söylüyor. Örneğin ışığın ve sesin, uyumadan önce azalması ya da uyuma sürecinde olan beynin içindeki kimyasal değişimler AIWS semptomlarının ortaya çıkmasına sebep olabilir (Uplifers, 2015). Ortaya çıkan belirtiler birkaç dakika sürebileceği gibi yarım saate kadar da uzayabilir. Hastalık belirtileri şu şekildedir:
Vücut imajını farklı algılama
Hareketlerde asimetri
Görsel algıda bozukluk:
Mikropsi (cisimleri olduğundan küçük görme)
Makropsi (cisimleri olduğundan büyük görme)
Telopsi (cisimleri olduğundan uzakta görme)
Pelopsi (cisimleri olduğundan yakın görme)
Metamorfopsi (cisimleri olduğundan kalın, ince, kısa veya uzun görme)
Zaman algısının bozulması (daha yavaş veya hızlı algılama)
Dokunma duyusunda bozukluklar
Ses algısının bozulması (daha yüksek veya alçak algılama)
Lilliput halüsinasyonları (Adını Gulliver'in Maceraları kitabındaki ‘‘Küçük İnsanlar İmparatoru Lilliput’’tan alır.)
Hastalığı teşhis etmek oldukça zordur. Hastalık algısal bir bozukluk olduğu için radyolojik tanı yöntemleri işe yaramaz. Migren ağrıları, beyindeki tümörler ve Epstein-Barr isimli virüsün varlığı tanı koymaya yardımcı olabilir ancak net bir tanı koymak için bunlardan daha fazlasına ihtiyaç vardır. Bir hastada, bu sendromu ilk defa teşhis eden Nörolog Sheena Aurora, farklı hasta çocukların aynı semptomları tarif etmesini çok ilginç bulduğunu ifade ediyor ve aynı semptomları tarif ettikleri için çocukların numara yapmadıklarını da anladığını söylüyor (Uplifers, 2015).
Halüsinasyonlar, yorgunluk ve uykusuzluk ile arttığı için en iyi tedavi yolu istirahat etmektir. Alice Harikalar Diyarında Sendromu, artan uykusuzluk sonucu sağlıklı insanlarda bile ortaya çıkabilir. Hastanın, bu hastalığa sahip olan başka hastalarla konuşmasının da kişiyi rahatlattığı ve kişiye iyi geldiği söylenmektedir. Kanıtlanmış bir tedavi yöntemi yoktur fakat olası hastalık nedenlerini ortadan kaldırarak dolaylı yoldan belirtiler azaltılabilir. Örneğin; antikonvülzanlar, antidepresanlar, kalsiyum kanal blokerleri ve beta blokerler ile profilaktik tedavi uygulandığında migren atakları azalacağından semptomlarda da azalma gözlemlenebilir. Enfeksiyon kaynaklı durumlarda antiviral ajanlarla tedavi, stres kaynaklı durumlarda ise meditasyon gibi rahatlama yöntemleri önerilmektedir. Sendrom ürkütücü durmasına rağmen psikoz (bireyin gerçeklik ile iletişimini kaybetmesi) saptanmadığından nadiren antipsikotik ilaçlar reçete edilmektedir.
Secret Garden isimli dizide, Alice Harikalar Diyarında Sendromu ile ilgili “Bu bir akıl hastalığı. Bir dürbünün yanlış tarafından bakıyormuşsun gibi... Bir peri masalında yaşıyormuşsun gibi... İlginç ve acı veren bir sendrom.” repliği geçiyor. Son olarak ilginç bir bilgi verecek olursak Alice Harikalar Diyarında kitabının yazarı Lewis Carroll’ın migren hastası olduğu bilinmekte ve kendisinin bu sendromdan muzdarip olduğu, kitapta da kendi yaşadıklarını anlattığı iddia edilmektedir.
Hazırlayan: Sude Durak
Kaynak:
Erdem , M. (2020, Ekim 19). Psikoz Nedir? Psikozun Belirtileri Nelerdir? Erdem Psikiyatri: https://www.erdempsikiyatri.com/psikoz-nedir-psikozun-belirtileri-nelerdir
Erkocaoğlu, T. (2014 , Ağustos 5). Gulliver Sendromu / Alice Harikalar Diyarı sendromu nedir? Indigo Dergisi: https://indigodergisi.com/2014/08/alice-harikalar-diyarinda-sendromu/
Netinbag.com. (tarih yok). Mikropsi Nedir? Netinbag.com: https://www.netinbag.com/tr/health/what-is-micropsia.html
Uğurlu, Ü. (2021, Ocak 1). Alice Harikalar Diyarında Sendromu: Bir Lewis Carroll Kurgusunun Gerçek Oluşu! Evrim Ağacı: https://evrimagaci.org/alice-harikalar-diyarinda-sendromu-bir-lewis-carroll-kurgusunun-gercek-olusu-9726
Uplifers. (2015, Eylül 22). Bazen eşyalarınız küçülüyor mu: Alice Harikalar Diyarında sendromu. Uplifers: https://www.uplifers.com/bazen-esyalariniz-kuculuyor-mu-alice-harikalar-diyarinda-sendromu/#ixzz76NH8T377
Yelkenli, A. (2021, Mart 31). Medikal Gizemler; Alice Harikalar Diyarında Sendromu (AIWS). Ecza Gündem: https://www.eczagundem.com/medikal-gizemler/medikal-gizemler-alice-harikalar-diyarinda-sendromu-aiws/
Yılmaz , A. (tarih yok). Alice Harikalar Diyarında Sendromu. Psikoloji Evreni: https://psikolojievreni.com/alice-harikalar-diyarinda-sendromu/
Commentaires